Ellen Van Driessche en Marijke Enghien

"Het moeilijkste is de onzekerheid; niemand weet hoe lang de oorlog in Oekraïne nog zal duren of hoeveel mensen nog naar hier zullen komen"

Op 7 maart 2022 richtte de Vlaamse Regering de Taskforce Oekraïne op om alles in goede banen te leiden. Deze taskforce is samengesteld uit vertegenwoordigers van alle relevante Vlaamse beleidsdomeinen. De focus van de Taskforce ligt op de coördinatie van de opvang en de dienstverlening aan de tijdelijk ontheemden. Dat vereist een nauwe samenwerking tussen onder meer de beleidsdomeinen Wonen, Integratie & Inburgering, Onderwijs, Werk en Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (WVG). “Binnen ons beleidsdomein zijn we vrij snel gaan samenzitten met het kabinet en de minister bevoegd voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin en de verschillende agentschappen”, legt Marijke uit. “Zo konden we nagaan wat de noden en behoeften zijn die onder de bevoegdheid van WVG vallen en wat daarvan de impact is op onze sectoren. We willen er immers voor zorgen dat onze sectoren de extra hulpvragen aankunnen.” De Taskforce heeft ook de bedoeling om het lokale aanbod in kaart te brengen. “We behouden een overzicht over alle maatregelen die binnen Vlaanderen genomen werden en ontsluiten deze informatie voor de lokale besturen”, zegt Marijke.

Krachten bundelen

“Er werd heel hard gewerkt om de mensen op de vlucht uit Oekraïne zo goed en zo snel mogelijk op te vangen, ook binnen ons beleidsdomein”, aldus Marijke. “Via onder andere de Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW), de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) Opgroeien en Jeugdhulp, het Agentschap Uitbetaling Groeipakket en het Agentschap Zorg en Gezondheid werd heel wat dienstverlening aangeboden op vlak van welzijn en gezondheid. Maar enkel door onze krachten te bundelen, kunnen we een goede ondersteuning en hulp bieden aan de mensen op de vlucht uit Oekraïne en hun sociale omgeving.” Vooral Ellen, die sinds juni 2022 aan de slag is als beleidsmedewerker in het departement, werkt nauw samen met andere beleidsdomeinen in de werkgroep beleidscoördinatie. “Ik bied ondersteuning voor een snelle en efficiënte afstemming binnen het beleidsdomein WVG, maar ik werk ook samen met de andere betrokken beleidsdomeinen.”

Om de twee weken zitten ze samen met de verschillende beleidsdomeinen om  expertise uit te wisselen en gezamenlijke antwoorden te formuleren op nieuwe uitdagingen die zich stellen: “Nu onderzoeken we bijvoorbeeld volop hoe we de tijdelijk ontheemden kunnen toeleiden naar werk”, licht Ellen toe. “Het Departement Werk en Sociale Economie werkt daarvoor een voorstel uit, maar wij bespreken dat binnen de werkgroep beleidscoördinatie en vullen daar dan op aan. Vanuit ons departement kijken we wat we vanuit onze bevoegdheden kunnen bijdragen.”

Onzekere toekomst

Maar het is en blijft natuurlijk een crisis en dat betekent dat je heel flexibel moet zijn en snel moet kunnen schakelen: “Je moet echt werken op maat van de mensen”, legt Marijke uit. “De collega’s van het Agentschap Inburgering en Integratie hebben snel zicht op de vragen en de noden waar mensen mee zitten en brengen die kennis ook mee in de werkgroep beleidscoördinatie. Dat zorgt ervoor dat wij heel snel kunnen bekijken hoe ons hulpaanbod daarop moet aansluiten.”

Op een jaar tijd is er al veel veranderd, beseffen Marijke en Ellen, en ook de toekomst is nog onzeker: “We gaan altijd geconfronteerd worden met nieuwe problemen en nieuwe situaties. Maar ik moet zeggen dat de samenwerking met de verschillende partners heel goed verloopt. We hebben ook al lof gekregen van de andere Gemeenschappen over de manier waarop we de crisis hebben aangepakt en hoe snel we hebben geschakeld, dat is natuurlijk fijn om te horen. Maar binnen de Taskforce blijven we de situatie continu opvolgen en liggen meerdere plannen op tafel voor verschillende mogelijke scenario’s”, vertelt Marijke. “Het statuut van ontheemden is verlengd tot maart 2024, dat betekent dat mensen nog langer hier gaan blijven of  dat er nog meer mensen komen als de situatie daar escaleert. We bekijken nu, op basis van onze cijfers, welke sectoren we verder moeten blijven versterken.”

Het is een intensief traject geweest en het vroeg van iedereen die betrokken was extra inspanning. “Ook andere collega’s van het departement werkten mee in de werkgroepen en onze secretaris-generaal Karine Moykens zat zelf in de Taskforce”, vertelt Marijke. “Maar we mogen ook de gewone burger niet vergeten die vanaf het begin al zeer loyaal was om een opvangplek te bieden aan iemand op de vlucht. Dat is toch iets mooi dat is voortgekomen uit zo een triest verhaal”, vult Ellen aan. “Het toont de grote solidariteit die er is als mensen in nood zijn,” sluit Marijke bij, “en dat is dan toch een boodschap van hoop.”