​

Samengevat

Onze missie

Zicht op zorg: weloverwogen inspecteren van kwaliteit

Onze visie

Wij dragen bij aan kwaliteitsvolle zorg voor iedereen. We bewaken op een slagvaardige, transparante en risicogestuurde wijze de zorgpraktijk en inzet van de middelen. We plaatsen de gebruiker centraal bij onze inspecties en leveren waardevolle beleidssignalen. We zetten professionele, betrouwbare en integere medewerkers in.

Onze kernwaarden

• Onafhankelijkheid
• Wendbaarheid – flexibiliteit
• Samenwerken

Hierna gaan we dieper in op de verschillende onderdelen. 

 

Onze missie

De missie van een organisatie beschrijft de bestaansgrond, waarom we doen wat we doen, en geeft zo antwoord op de vragen waarom het belangrijk is dat de organisatie bestaat en waarin de organisatie zich onderscheidt van andere organisaties.

Zicht op zorg: weloverwogen inspecteren van kwaliteit

De verschillende elementen uit deze missie worden hieronder toegelicht.

Zicht op zorg

Zorginspectie neemt een unieke plaats in binnen het beleidsdomein WVG: als enige organisatie komt zij in alle verschillende zorgsectoren en -settings die onder het beleidsdomein vallen. In die zin heeft Zorginspectie een uniek helikopterzicht. Via haar inspecties en inspectievaststellingen biedt Zorginspectie een zicht op de dienstverlening in de zorgsector en levert ze een bijdrage aan transparantie over de kwaliteit van zorg.

Door te inspecteren positioneert het agentschap zich op een unieke wijze binnen het overheidstoezicht. Zorginspectie oefent toezicht uit door middel van inspectie.
Inspectie is een (hulp)middel om toezicht uit te oefenen op de naleving van voorschriften, eisen, bepalingen en/of voorwaarden. Kenmerkend voor inspecteren is het aftoetsen aan de feitelijke realiteit. Zorginspectie verifieert en/of evalueertaan de hand van vaststellingen dus het concrete functioneren van een voorziening en/of sector. Inspecties gebeuren voornamelijk (maar niet uitsluitend) ter plaatse.

Zorginspectie oefent niet alle kernactiviteiten van toezicht uit maar deelt deze met de functioneel bevoegde entiteiten van het beleidsdomein WVG. Deze functionele entiteiten kunnen via (administratief) toezicht toezien op de naleving en zijn als enige bevoegd om maatregelen te koppelen aan inbreuken. Wanneer Zorginspectie evenwel ernstige risico’s op onveilige en onverantwoorde zorg vaststelt, kan het agentschap zelf kortstondig veiligheidsmaatregelen treffen.

Om overlappingen en/of lacunes bij het toezicht te vermijden en toezichtmiddelen efficiënt in te zetten is afstemming tussen Zorginspectie en de functionele entiteiten cruciaal.
Dit alles illustreert dat de opdracht van Zorginspectie zich binnen een ruimere handhavingsketen situeert (ofwel: het gehele traject vanaf het ontstaan van normen tot en met het beëindigen van overtredingen). Deze handhavingsketen kent een voortdurende wisselwerking tussen de verschillende schakels. De inspecties worden beïnvloed door de kwaliteit van de af te toetsen regelgeving, de communicatie over deze regelgeving, door de opvolging en afhandeling van vastgestelde inbreuken op deze regelgeving, enz. Onderstaande figuur toont de relatie tussen handhaving, toezicht en inspectie aan.

 

Zorginspectie organiseert haar inspecties weloverwogen

Het toezicht is op risico’s gebaseerd in die zin dat Zorginspectie vooral datgene inspecteert wat essentieel is voor de kwaliteit van zorg voor de gebruiker.
Tijdens een inspectie kunnen niet steeds alle voorschriften en bepalingen die van toepassing zijn, geïnspecteerd worden. Niet iedere sector is overigens gedetailleerd genormeerd.
Zorginspectie toetst de kwaliteit van de verleende zorg daarom met een focus op de dagelijkse praktijk en op datgene waarmee de gebruiker het best geholpen is. Daarbij houdt Zorginspectie rekening met de vaak afhankelijke positie en kwetsbaarheid van de gebruiker.

 

Onze visie

Een visie geeft via een ambitieus (toekomst)beeld aan wat een organisatie wil betekenen en welk effect het wil bereiken.

Wij dragen bij aan kwaliteitsvolle zorg voor iedereen. We bewaken op een slagvaardige, transparante en risicogestuurde wijze de zorgpraktijk en inzet van de middelen. We plaatsen de gebruiker centraal bij onze inspecties en leveren waardevolle beleidssignalen. We zetten professionele, betrouwbare en integere medewerkers in.

De verschillende elementen uit deze visie worden hieronder toegelicht.

Wij dragen bij aan kwaliteitsvolle zorg voor iedereen

Zorginspectie behartigt het publieke belang en vervult een maatschappelijke functie. Kwaliteitsvolle zorg is het uiteindelijke effect waaraan Zorginspectie wil bijdragen.
Iedereen moet erop kunnen vertrouwen dat Zorginspectie al het mogelijke doet om deze kwaliteit van zorg en de inzet van middelen zo goed mogelijk te bewaken en de risico’s te verkleinen. Tegelijk betekent dit niet dat Zorginspectie de garantie kan bieden dat overal continu kwaliteitsvolle zorg geleverd wordt.

Inzet van middelen

Naast toezicht op de zorgpraktijk houdt Zorginspectie ook toezicht op de besteding van de overheidsmiddelen door de gesubsidieerde voorzieningen en personen. Daarbij ligt de nadruk niet alleen op de inzet van de verkregen overheidsmiddelen conform de regelgevende bepalingen maar eveneens op de financiële gezondheid van de zorgverstrekkers, met het oog op de continuïteit van de dienstverlening ten aanzien van de gebruikers.

Risicogestuurd inspecteren

Zorginspectie zet in op risicogestuurde inspecties. Dat betekent dat Zorginspectie op basis van een zo objectief mogelijke risicoanalyse, gebaseerd op proactief en periodiek verzamelen van informatie die een aanwijzing kan geven over risico’s, haar prioriteiten bepaalt. Risicoanalyse bepaalt niet enkel wie een inspectiebezoek krijgt, maar ook welke onderwerpen tijdens de inspectie prioriteit krijgen. Het kan ook betekenen dat bepaalde eisen, normen en/of voorschriften intensiever geïnspecteerd worden dan andere. Naast deze zo goed mogelijk geobjectiveerde risico’s houdt Zorginspectie ook rekening met wat de samenleving percipieert als risico.

Slagvaardig inspecteren

Via nalevingstoezicht wil Zorginspectie alert, actief en doortastend handelen. Nalevingstoezicht focust zich immers op het concrete en gerichte aftoetsen van de gestelde eisen om zo een correct beeld te kunnen schetsen van de realiteit en zicht te krijgen op de dagelijkse zorgpraktijk. Zorginspectie houdt bij de ontwikkeling van inspectiemethodieken rekening met ontwikkelingen en evoluties binnen het werkveld. Op deze manier streeft Zorginspectie naar een optimale inzet van haar inspectiecapaciteit en kan de toezichtlast voor voorzieningen beperkt worden. Ook de samenwerking van Zorginspectie met andere inspectiediensten verhoogt onze slagvaardigheid.

Slagvaardigheid houdt daarnaast in dat Zorginspectie gericht optreedt wanneer de kwaliteit van zorg in het gedrang komt. Tijdens het inspectiegewijs opvolgen ziet Zorginspectie erop toe dat de nodige maatregelen daadwerkelijk genomen worden om zo te voldoen aan de gestelde eisen. Hierbij willen we niet blind zijn voor de realiteit van een voorziening en haar mogelijkheden en beperkingen: redelijkheid is voor Zorginspectie een essentiële toetssteen bij haar handelen.

Transparantie

Transparantie kan het vertrouwen in het toezicht vergroten. Zorginspectie streeft naar transparantie waarbij openheid over haar inspectieprocessen en toegankelijkheid van haar inspectievaststellingen sleutelbegrippen zijn.

Zorginspectie wil niet enkel zorgen voor openheid over het toezichtkader en -instrumentarium, maar betracht maximale transparantie over het geheel van haar handelen: Zorginspectie wil open communiceren waarop zij toezicht houdt, waarom, welke de garanties zijn voor een onafhankelijk oordeel, de gemaakte keuzes en uitvoering daarvan.

Meer dan voorheen zal Zorginspectie naar buiten treden met de vaststellingen uit haar inspecties. Zorginspectie wil de bevindingen uit inspecties namelijk ook actief openbaar maken met het oog op het stimuleren van kwaliteitsverbetering. Ook communicatie over haar bevindingen kan daarbij een rol spelen (via rapporten, presentaties, conferenties, enz.).

Gebruikers centraal stellen

Als Zorginspectie bij haar inspecties de nadruk legt op het toetsen van de kwaliteit van de verleende zorg met de klemtoon op de dagelijkse praktijk en op datgene waarmee de gebruiker het best geholpen is, spreekt het voor zich dat Zorginspectie burgers en gebruikers een grotere rol wil geven in het toezicht. Dat kan op verschillende manieren gerealiseerd worden. Zo kunnen burgers en gebruikers mee betrokken worden bij het ontwikkelen van inspectiemethodieken. Zorginspectie wil de gebruiker ook betrekken bij haar inspecties door hen te bevragen en te peilen naar hun beleving.

Waardevolle beleidssignalen

Zorginspectie ondersteunt het beleid met sectorspecifieke en -overstijgende beleidsrapporten die relevante informatie aanleveren in het kader van de beleidsvoering en die een basis vormen om beleid te evalueren, bij te sturen of uit te stippelen.
Bij nieuwe wetgeving wordt het oordeel van Zorginspectie over inspecteerbaarheid mee gewogen. Als de wet- en regelgeving niet voldoet om uitspraken te doen over de kwaliteit of om de kwaliteit van zorg te beoordelen, dan zal Zorginspectie dit steeds signaleren.

Professionaliteit

Het bundelen van de inspectiecapaciteit brengt heel wat deskundigheid, expertise en praktijkervaring samen, wat bijdraagt tot de verdere professionalisering van het inspectievak.
De professionaliteit binnen Zorginspectie situeert zich op twee niveaus:

• de inspecteur/medewerker die aangesproken wordt op zijn vakbekwaamheid, flexibiliteit en integriteit;
• het agentschap dat zich concentreert op de ontwikkeling van kennis, kunde en vaardigheden.

De professionaliteit van de inspecteur in het bijzonder kenmerkt zich door een combinatie van kennis van zaken, toezichtvaardigheden en toezichtintuïtie enerzijds en alertheid en doortastendheid anderzijds.

Integriteit en betrouwbaarheid

Zorginspectie handelt vanuit een integer bewustzijn. Ze houdt daarbij rekening met de afspraken en regels die zijn vastgelegd, komt zelf afspraken na en handelt steeds zonder enig eigenbelang.
Zorginspectie vermijdt omstandigheden die een derde partij kunnen doen vermoeden dat de integriteit, objectiviteit of betrouwbaarheid van het agentschap en/of één van haar medewerkers in het gedrang is.

Alle medewerkers handelen objectief en integer door zich een professionele en onafhankelijke opinie te vormen. Wat Zorginspectie verwacht van de voorzieningen, geldt ook voor de eigen interne organisatie: procedures en processen, en daarmee samenhangende kwaliteitszorg, moeten op orde zijn.

Onze kernwaarden

De kernwaarden zorgen ervoor dat de missie en visie door de medewerkers worden uitgedragen en gerealiseerd. Deze waarden moeten centraal staan in het dagelijks handelen van zowel het agentschap als iedere individuele medewerker.

De essentiële waarden die centraal staan voor ons denken en handelen zijn:

Onafhankelijkheid (van oordeelsvorming)

Iedereen moet er op kunnen vertrouwen dat Zorginspectie onafhankelijk en objectief inspecteert, zonder beïnvloeding of inmenging van derden (een voorziening en/of overheid). Zorginspectie voert haar kernactiviteiten (informatie verzamelen, oordelen, rapporteren en indien nodig interveniëren) onafhankelijk uit en komt zo tot een (eind)advies.
Deze onafhankelijkheid neemt natuurlijk niet weg dat Zorginspectie ingebed zit in de beleidscyclus. Echter, de onafhankelijke uitoefening van inspectie staat centraal. Daarom is de inspectiefunctie bewust gescheiden van andere instrumenten van sturing (zoals normering, programmatie, erkenning, vergunning en subsidiëring).

Concreet betekent onafhankelijkheid dat Zorginspectie:

• autonoom de middelen op de meest efficiënte wijze inzet en een realistische planning opstelt op basis van de beschikbare capaciteit, in samenspraak met de betrokken WVG-entiteiten en met respect voor ieders rol;
• de finale beslissing neemt over de toezichtkaders, rekening houdend met de inbreng van en na afstemming met de beleidsverantwoordelijken, functioneel bevoegde entiteiten, koepel- en gebruikersorganisaties;
• (beleids)rapporten ontwikkelt die bruikbaar zijn in functie van maatschappelijke verantwoording, beleidsvoorbereiding en -evaluatie.

Wendbaarheid / flexibiliteit

Zorginspectie reageert alert en responsief op nieuwe ontwikkelingen in de samenleving. Haar werkzaamheden spelen zich immers af in een complex geheel van relaties en interactie met tal van actoren (beleidsverantwoordelijken, de sector, enz.). Zorginspectie definieert haar werkzaamheden proactief naargelang de noden, wensen en verwachtingen van de belanghebbenden.
Ook intern zet Zorginspectie haar talenten, expertise en kennis flexibel in: we maken maximaal gebruik van ieders deskundigheid en zetten specialistische kennis in over teams en afdelingen heen.

Samenwerken

Zorginspectie maakt deel uit van een ruimere handhavingsketen. De verankering in deze keten vraagt om de nodige samenwerking en afstemming met overige betrokkenen binnen het beleidsdomein WVG. Communicatie, goede samenwerking en afstemming tussen de functionele entiteiten en Zorginspectie, met behoud van ieders rol en verantwoordelijkheid, zijn van groot belang om beleid en inspectie zo effectief mogelijk te maken.

Samenwerking beperkt zich evenwel niet tot het eigen beleidsdomein maar gaat ook ruimer (denk bv. aan andere overheden). In functie van expertiseverhoging werkt Zorginspectie bijvoorbeeld samen met andere inspectiediensten.

Ook intern hecht Zorginspectie veel belang aan een goede samenwerking binnen elk team, tussen teams en afdelingen, tussen inspecteurs en medewerkers in het hoofdkantoor, tussen medewerkers en leidinggevenden…

 

Krijtlijnen van het oprichtingsbesluit

De missie en visie moeten gelezen worden binnen de contouren van het oprichtingsbesluit van Zorginspectie, waarin we de taak krijgen om toezicht te houden op de toepassing van de geldende regelgeving met betrekking tot het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (verder WVG).

De kernopdrachten van Zorginspectie zijn:

• toezicht houden op de naleving van gestelde eisen,
• concrete beleidsadvisering op basis van de inspectievaststellingen,
• een beeld schetsen van een hele sector op basis van inspectievaststellingen.

Hierdoor wil Zorginspectie een bijdrage leveren aan

• het verbeteren van de kwaliteit van de zorg- en dienstverlening van de voorzieningen,
• het rechtmatig besteden van overheidsmiddelen,
• en een optimale beleidsvoorbereiding en -evaluatie.