Multifunctionele infrastructuur valt uiteen in:

• Aanpasbaarheid: een gebouw gezet voor één bepaalde functie kan achtereenvolgens gebruikt worden voor andere functies, zonder ingrijpende fysieke aanpassingen.  Voorbeeld: woonzorgcentrum dat wordt verbouwd tot voorziening voor personen met een beperking;
• Multi-inzetbaarheid: een gebouw waarin één ruimte afwisselend door verschillende functies/organisaties gebruikt wordt. Voorbeeld: voorziening voor personen met een beperking waarvan sportinfrastructuur ook door buurt wordt gebruikt;
• Combineerbaarheid: een gebouw waarin tegelijk meerdere verschillende functies opgenomen zijn. Voorbeeld: een woonzorgcentrum en een kinderdagverblijf.

Voordelen van multifunctionele infrastructuur

• Ruimte efficiënt: meerdere functies in één gebouw i.p.v. per functie een apart gebouw;
• Kostenefficiënt: door meer functies in één gebouw bespaart een bestuur op bouw- en projectkosten, zoals minder oppervlakte gebouwd, 1 projectcoördinator, 1 architect, 1 aannemer,... ;
• Tijdsefficiënt: bestaande flexibele infrastructuur maakt snellere omschakeling mogelijk dan realisatie van nieuwe;
• Milieu efficiënt: een multifunctioneel gebouw beperkt de milieulast van afbraak tot heropbouw;
• Financiële meerwaarde: een gebouw dat multifunctioneel is gebouwd, biedt meer toekomstmogelijkheden en heeft dus ook een hogere restwaarde dan een monofunctioneel gebouw.

Wie doet wat?

De werkgroep Multifunctionele infrastructuur ZORG heeft:

• Knelpunten in de Vlaamse infrastructuurregelgeving geïnventariseerd op basis van:
  • een analyse van de WVG-regelgeving
  • een bevraging bij concrete projecten naar hun ervaringen 
• Voorstellen geformuleerd om deze knelpunten aan te pakken
• Een juridisch kader gecreëerd om deze voorstellen juridisch te verankeren

Deze werkgroep bestond uit vertegenwoordigers van het VIPA, de afdeling Welzijn en Samenleving van het Departement WVG en de functioneel bevoegde WVG-agentschappen

De Beleidsraad Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (WVG) heeft:

• de knelpunten, de voorstellen en het ontwerp van juridisch kader gevalideerd. 

De Beleidsraad WVG bestaat uit de minister, de kabinetschef, de adjunct-kabinetschefs, de leidend ambtenaren van het Beleidsdomein WVG

Aanpasbaarheid

Multi-inzetbaarheid

Combineerbaarheid

Op 5 april 2019 keurde de Vlaamse Regering het Besluit 'Multifunctionele infrastructuur' (BVR MFI) definitief goed. Dit juridisch kader vormt een basis voor voorzieningen om hun infrastructuur multifunctioneel te bouwen en te gebruiken. Het besluit voorziet:

• randvoorwaarden voor de realisatie van multifunctionele infrastructuur;
• de mogelijkheid om af te wijken van de vergunnings-, erkennings- en subsidieregelgeving;
• afgestemde VIPA-infrastructuurnormen over sectoren van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (WVG) heen;

Randvoorwaarden

Samen onder één dak kan: 

1. als de kwaliteitsvolle werking van de WVG-voorzieningen gegarandeerd blijft;
2. als je samen zoveel mogelijk ruimtes deelt.

Je kan je zorgvoorziening ook ter beschikking stellen voor derden, zowel binnen als buiten de openingsuren.  Het gebouw openstellen en/of ruimtes ervan delen (2) kunnen echter enkel als de kwaliteitsvolle werking van de voorziening (1) gegarandeerd wordt. 

Afwijken van infrastructuurregelgeving 

De minister van Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding kan afwijken van de infrastructuurnormen in de vergunnings-, erkennings- en subsidieregelgeving als deze de realisatie van multifunctionele infrastructuur bemoeilijken.  Zo kunt u bvb. gespreks-, personeels- of eetruimtes delen, waardoor u globaal minder moet bouwen dan wanneer u elk apart een gebouw voor uw voorziening zou zetten. Hij wordt hierbij geadviseerd door de commissie multifunctionele infrastructuur (zie volgend tabblad).

Afgestemde infrastructuurnormen WVG-voorzieningen

De VIPA-infrastructuurnormen (ruimtes en oppervlaktes) zijn maximaal op elkaar afgestemd. Zo kunnen zorggebouwen van door de jaren heen eenvoudiger van bestemming veranderen.  Deze afgestemde normen gelden sinds 20 juli 2019 voor alle nog te bouwen projecten die betoelaagd worden door het VIPA. 

Tabel 1: Afgestemde VIPA-infrastructuurnormen (minimale oppervlaktes en ruimtes)

(1) De 12 m² voor minderjarigen is van toepassing op de sectoren 'Personen met een handicap' ,'Jeugdhulp' en 'Gezinnen met kinderen'.
(2) Voor de sector Jeugdhulp moeten slechts 25% van de gemeenschappelijke badkamers integraal toegankelijk zijn (met in uitzonderlijke gevallen een afwijkingsmogelijkheid tot min. 1 integraal toegankelijke gemeenschappelijke badkamer).
(3) Voor de sector van het 'Algemeen welzijnswerk' en deze van de 'Gezinnen met kinderen' is geen integraal toegankelijke badkamer verplicht, wel een rolstoetoegankelijk toilet met wastafel per 5 residentiële bewoners.
(4) Voor de sector Jeugdhulp moeten slechts 25% van de 1-persoonskamers integraal toegankelijk zijn (met in uitzonderlijke gevallen een afwijkingsmogelijkheid tot min. 1 integraal toegankelijke 1-persoonskamer).
(5) ‘Een multifunctionele ruimte van 25 m², die opdeelbaar is in functie van de noden van de voorziening.’: dit betekent dat er een ruimte aanwezig moet zijn van minstens 25 m², die je kan opdelen met niet-dragende tussenmuren (schuifwand, gipsplaten, panelen, …). Op die manier kan deze ruimte ten allen tijde zonder noemenswaardige breekwerken terug 25 m² worden. Dit laat een eenvoudige bestemmingswissel toe, één van de doelstellingen van multifunctionele infrastructuur.

Legende:

• BW: aanloopadres beschut wonen
• CAW: centra voor algemeen welzijnswerk
• CGG: centrum geestelijke gezondheidszorg
• CKG: centrum voor kinderzorg en gezinsondersteuning
• CRA: consultatiebureau voor respiratoire aandoeningen
• JH: jeugdhulp
• LDC: lokaal dienstencentrum
• PMH: personen met een handicap
• TO: centrum voor tele-onthaal
• VK: vertrouwenscentrum kindermishandeling
• WGC: wijkgezondheidscentrum
• WZC: woonzorgcentrum

De commissie multifunctionele infrastructuur (commissie MFI) adviseert de minister van Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding over aanvragen van WVG-voorzieningen tot afwijking van de infrastructuurnormen in de vergunnings-, erkennings- en subsidieregelgeving als deze de realisatie van multifunctionele infrastructuur bemoeilijken.  Zo kunt u bvb. gespreks-, personeels- of eetruimtes delen, waardoor u globaal minder moet bouwen dan wanneer u elk apart een gebouw voor uw voorziening zou zetten.   In deze commissie beoordelen vertegenwoordigers van het VIPA en van de betrokken functioneel bevoegde WVG-agentschappen samen uw aanvraag aan de hand van de onder 'regelgeving' vermelde randvoorwaarden: kwaliteit garanderen, ruimtes delen en infrastructuur openstellen. 

De commissie MFI kan de minister ook adviseren om de betrokken regelgeving te wijzigen als bepaalde vragen tot afwijking regelmatig terugkomen.

U kunt een afwijkingsaanvraag indienen door dit aanvraagformulier ingevuld naar vipa@vlaanderen.be te sturen.  Vermeld in de titel van uw e-mail ‘commissie multifunctionele infrastructuur’.  Neem ook gerust contact op met: 

vipa@vlaanderen.be vormt het loket voor vragen m.b.t. de realisatie van multifunctionele infrastructuur.  Wij proberen uw vraag te beantwoorden of u naar de bevoegde instantie te verwijzen als dit nodig is.  Wij bundelen vragen en antwoorden om zo geleidelijk aan kennis op te bouwen.  We stellen deze kennis dan ook ter beschikking van andere (potentiële) initiatiefnemers.